درمان انحراف داخلی تیغه بینی (سپتوپلاستی)

انحراف بینی چیست؟

تیغه بینی قسمتی غضروفی و قسمتی استخوانی است که در وسط بینی قرار گرفته و اگر از قسمت پایین بینی نگاه کنید به خوبی نمایان است . این تیغه در حالت عادی باید تقریبا صاف باشد. ولی در اکثر افراد مقداری انحراف در این تیغه وجود دارد . گاها این انحراف به قدری شدید است که تنفس را دچار مشکل می کند که در این صورت نیاز به عمل انحراف بینی یا Septoplasty می باشد.

آیا انحراف بینی در ظاهر بینی اثر میگذارد؟

وجود انحراف در تیغه بینی همیشه این گونه نیست که در ظاهر بینی اثر گذار باشد. متاسفانه گاهی به دلیل اینکه در ظاهر مشکلی وجود ندارد درمان این مشکل نادیده گرفته میشود. و میتواند باعث مشکلات بعدی گردد.
گاهی هم انحراف تیغه ی بینی با کجی بینی همراه می باشد که در این صورت با عمل انحراف کجی بینی تصحیح نمی شود، جهت تصحیح کجی بینی نیاز به عمل همزمان انحراف داخلی و زیبایی می باشد.

تشخیص انحراف بینی :

همانطور که قبل تر هم گفته شد اگر از قسمت پایین بینی به داخل آن نگاه کنیم ، تیغه بینی قابل مشاهده است . اگر این تیغه در وسط بینی قرار نگرفته باشد به این معناست که بینی دچار انحراف میباشد. گاهی یکی از سوراخ ها کمی بزرگتر و دیگری تنگ‌تر است. که به دلیل خارج شدن تیغه بینی از حالت عادی یا همان انحراف بینی، این مشکل به وجود می آید.

علایم انحراف بینی :

گرفتگی در یک طرف بینی. تنفس دچار مشکل میگردد. احتمال دارد باعث خونریزی بینی شود. ممکن است بویایی را دچار مشکل کند. انحراف بینی میتواند خروپف را تشدید کند. به دلیل سخت بودن تنفس از راه بینی معمولا در هنگام خواب باعث خشکی دهان میگردد.

دلیل ایجاد انحراف بینی :

انحراف بینی ممکن است بنا به دلایل گوناگونی به وجود آمده باشد .
شایع ترین دلایلی که باعث انحراف تیغه بینی میگردد  :
اصابت ضربه به بینی عوارض بعد از جراحی بینی در بسیاری از موارد انحراف بینی بدون علت خاصی در طی رشد فرد ایجاد می شود.

روش انجام جراحی انحراف بینی یا سپتوپلاستی:

در صورتی که جراحی فقط با هدف رفع انحراف بینی صورت بگیرد به آن جراحی سپتوپلاستی گفته میشود. در این روش جراح ابتدا برش کوچکی در قسمت انحراف بینی به وجود می آورد و سپس اقدام به اصلاح و یا برداشتن قسمتی از تیغه میکند.
این جراحی تقریبا کوتاه است و در حدود سی دقیقه طول میکشد. و هم چنین بعد از حدود سه روز میتوان به کارهای معمولی روزانه پرداخت.

تفاوت جراحی زیبایی بینی «رینوپلاستی» و جراحی اصلاح انحراف بینی «سپتوپلاستی» :

اکثر افراد تصور میکنند با جراحی انحراف بینی یا همان سپتوپلاستی ظاهر بینی هم اصلاح میگردد. اما اینطور نیست !
جراحی سپتوپلاستی فقط به جهت باز کردن راه هوایی میباشد و تاثیر بیرونی بر بینی نمی‌گذارد.
اگر مایل به اصلاح و تغییر در ظاهر بینی و رفع کجی بینی هستید باید اقدام به عمل رینوپلاستی هم بکنید.
سوالی که برای اکثر افراد ممکن است پیش بیاید این است که آیا این دو عمل باید همزمان انجام گیرد یا با فاصله ؟

عمل زیبایی بینی و عمل انحراف بینی :

بهتر است این دو عمل انحراف بینی و زیبایی همزمان انجام گردد. به این دلیل که در هنگام عمل انحراف بینی ممکن است بخشی از غضروف بینی خارج گردد.
و در صورتی که در عمل زیبایی ، جراح برای تقویت ساختار غضروفی بینی نیاز به بافت غضروفی داشته باشد، میتواند از این غضروف استفاده کند. اما اگر این دو عمل به صورت همزمان نباشد ، جراح مجبور به استفاده از غضروف ناحیه لاله گوش یا ما بین دنده ها میگردد.
بنابراین پیشنهاد میگردد این دو عمل همزمان انجام گیرند.
به این عمل جراحی که شامل هر دو عملیات میباشد، «سپتورینوپلاستی » گفته میشود.

تشخیص انحراف بینی

تشخیص انحراف بینی در درجه اول ، با معاینه بالینی صورت می گیرد و بعد از اقدامات پاراکلینیکی ؛ مثل سی تی اسکن ، آندوسکوپی بینی و سینوس وارد مرحله درمان انحراف بینی می شود. درمان این عارضه ، صرفا عمل جراحی است و درمان دارویی وجود ندارد ، اما این که بیمار حتما باید تحت عمل جراحی قرار بگیرد یا نه ؛ به علائم بالینی بیمار بستگی دارد و این که این علائم تا چه اندازه برای بیمار مشکل ایجاد کرده باشد.
به همین دلیل وجود یک انحراف در عکس رادیولوژی یا سی تی اسکن ، دلیل بر انجام عمل جراحی انحراف بینی نیست و باید به بیماران متذکر شد که صرف عمل جراحی ممکن است ، باعث بر طرف کردن علائمی مثل خر خرهای شبانه نشود ؛ به این دلیل که این مشکل علل دیگری هم می‌ تواند داشته باشد و انحراف بینی فقط یکی از دلایلی هست که باعث تشدید این مشکل می‌ شود.
به همین دلیل قبل از عمل ، باید حتما معاینه و بررسی دقیق انجام شود ؛ تا اطمینان حاصل شود که علائم بالینی بیمار بعد از عمل جراحی بهبود پیدا خواهد کرد.

سن مناسب جراحی انحراف بینی

سن مناسب برای انجام عمل انحراف بینی ، زمانی است که بیمار از نظر جسمی به بلوغ کامل رسیده است ؛ اصولا این سن 18 سال در نظر گرفته می شود.
در سنین کم و زیر 18 سال هنوز رشد استخوان‌ها متوقف نشده است. در ضمن بلوغ فکری افراد در این سن کامل شده و توانایی درک موضوع و مشکلات و نحوه رعایت اصول نگهداری از بینی عمل‌شده را دارند. درست است که خیلی از افراد به دلیل شکل نامناسب و مشکلات این‌چنینی دچار آزار هستند ولی باید تا زمان مناسب انجام این عمل و یا زیباسازی آن صبر کنند.البته دربرخی ازجوانان بخصوص خانمها رشدبدن در۱۶تا۱۷سالگی متوقف شده وانجام عمل بینی امکانپذیراست.

عوارض جراحی انحراف بینی

گاهی اوقات ممکن است فرد از نتیجه عمل جراحی خود رضایت کامل نداشته باشد که در این مواقع توصیه می شود تا افراد اقدام به انجام جراحی ثانویه بینی کنند.  از جمله خطرات احتمالی که ممکن است بر اثر انتخاب یک جراح نا کارآمد و بی تجربه یا بر اثر عدم رعایت نکات مراقبتی به وجود بیاید می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
• خونریزی که در اکثر موارد خفیف می باشد، در موارد نادر ممکن است خونریزی شدید باشد به گونه ای که با هیچ یک از روش های مراقبتی نتوان آن را متوقف نمود و نیاز به اقدامات جراحی باشد.
• احتمال عود انحراف و نیاز به عمل مجدد
• به وجود آمدن سوراخ در تیغه سپتوم بینی
• بروز عفونت در موارد نادر

عمل انحراف بینی با لیزر

با توجه به این که لیزر در جراحی های زیبایی کاربرد بسیاری دارد ، اما در عمل های بینی هیچ گونه جایگاهی ندارد ، به عنوان مثال در جراحی انحراف بینی با لیزر هیچ نوع تغییری نمی توان در بافت یا فرم بینی به وجود آورد ؛ در حقیقت ، هدف اصلی عمل زیبایی بینی تغییر سایز و فرم استخوان و غضروف بینی ها می باشد که لیزر  ، نمی تواند این کار را انجام دهد.
بهبودی بعد از جراحی انحراف بینی
این دسته از جراحی های بینی که جنبه درمانی دارند ، تحت بیهوشی عمومی انجام می گیرند و بیمار مطابق تمامی انواع جراحی های بینی( زیبایی یا درمانی ) در همان روز عمل ترخیص می شود ؛ گرچه امکان دارد در پاره ای از شرایط خاص ، پس از عمل ، به مدت یک روز بیمار در محل جراحی بستری گردد. پس از انجام جراحی  ، ممکن است بیمار با درد مواجه باشد ؛ البته این دردها خفیف هستند و با مصرف داروهایی که پزشک تجویز می کند ، می شود آن را کنترل کرده و تسکین بخشید.
پزشک متخصص ، کلیه مواردی که بیمار باید پس از جراحی رعایت کند را برای وی بیان می نماید. مراقبت هایی ؛ از قبیل نحوه استحمام ، نحوه صحیح خوابیدن و غیره نیز توسط پزشک برای بیمار شرح داده می شود تا بیمار بتواند با رعایت آن ها ، دوران بهبودی را به خوبی پشت سر بگذارد. لازم به ذکر است که تمامی این موارد قبل از انجام جراحی توسط پزشک ، برای بیمار توضیح داده می شوند تا در صورتی که بیمار با سوالی مواجه شد ، پاسخ آن را از پزشک خود جویا شود.

پس از جراحی انحراف بینی

جهت دستیابی به بهترین نتایج از این نوع جراحی  توصیه می شود که دستورالعمل ها و مراقبت های لازم پس از عمل را به خوبی و با نهایت دقت انجام دهید.
این مراقبت ها عبارتند از :
• چنانچه خواستید عطسه کنید ، حواستان باشد که باید این کار با دهان باز صورت گیرد تا به بینی شما فشار وارد نشود.
• به منظور شستشوی بینی خود سعی کنید ، به مدت ۲۴ ساعت ، از مایع سالین ویژه شستشو استفاده کنید.
• تا چند مدت از فین کردن با فشار خودداری نمایید و برای تمیز کردن بینی به کمک یک دستمال نرم و به آرامی این کار را انجام دهید.
• تا یک هفته پس از عمل ، هنگام خواب به کمک 2 بالش سرتان را بالاتر از حد طبیعی قرار دهید.
• طی 72 ساعت اولیه پس از جراحی ، از کمپرس سرد جهت کاستن تورم ناشی از عمل استفاده کنید.
• در صورتی که احساس درد داشتید ، می توانید داروهای مسکن مصرف کنید ؛ البته باید خاطر نشان نمود که داروهایی که مصرف می کنید ، باید مورد تایید جراح معالج شما باشند.
• به هیچ عنوان ، الکل مصرف نکنید.
• چنانچه احساس نگرانی یا اضطراب کردید ، در صورت صلاحدید پزشک تان از داروهای مناسب جهت مقابله با این حالات طی 24 الی 48 ساعت اولیه پس از عمل استفاده کنید.
• پس از عمل ، رژیم غذایی تان را با نوشیدن مایعات آغاز کنید.

سایر مراقبت ها پس از جراحی انحراف بینی

• از دستکاری کردن و مالیدن بینی خود اجتناب نمایید.
• انجام فعالیت های سنگین و به طور کلی فعالیت هایی که سبب تشدید ضربان قلب می شوند  و همچنین ، بلند کردن اجسام سنگین حداقل تا یک ماه ممنوع می باشد.
• حداقل تا یک ماه از وارد شدن ضربه به بینی خود ممانعت کنید.
• داروهایی که پزشک تان تجویز کرده را طبق دستور و با دقت ، مصرف کنید.
• در صورتی که با علائمی ؛ چون حالت تهوع ، استفراغ ، اختلال در تنفس و غیره مواجه شدید ، سریعا با پزشک معالج تان تماس بگیرید.
• به منظور پیشگیری از تشکیل کراست ، بینی تان را با سرم شستشوی سالین که پزشک معالج شما تجویز کرده شستشو دهید.

آیا انحراف بینی بعد از عمل بینی انحرافی قابل بازگشت است ؟

در واقع بخش بزرگی از عمل بینی انحرافی به میزان مشکلات بینی بستگی خواهد داشت.تکنیک استفاده شده برای بازسازی ساختار تیغه بینی می تواند در این امر تاثیر گذار باشد.
جراح بینی متبحر و با تجربه می تواند این احتمال را به حداقل برساند ولی احتمال عود انحراف و نیاز به عمل مجدد بویژه در انحراف های بسیار شدید وجود دارد.

آیا می توان انحراف بینی را با داروها درمان کرد ؟

خیر .باید گفت شاید برخی از مشکلاتی که بر اثر انحراف بینی به وجود می آید مانند سر دردها و حساسیت های به وجود آمده  را می توان با داروها و یا محلول ها  کنترل کرد اما به هیچ عنوان انحراف بینی با داروها برطرف نخواهد شد.

آیا عمل بینی انحرافی باعث صاف شدن ظاهری بینی می شود ؟

خیر .زیرا در عمل بینی انحرافی تنها بر روی ساختار تیغه بینی کار می شود و برای برطرف کردن کجی بینی بیمار می تواند هم زمان عمل زیبایی را انجام بدهد.

سن مناسب برای عمل بینی انحرافی چه زمانی است ؟

به غیر از مواردی که مشکلات تنفسی شدت زیادی ندارد .عمل بینی باید پس از کامل شدن رشد بینی و بعد از سن بلوغ انجام بگیرد.زیرا تیغه بینی هر شخصی مانند دیگر اجزای بدن از لحاظ اندازه در سنین پایین رشد می کند.

وای در کودکان بالای ۶ سار در موارد بسیار شدید که بیمار قادر به خوابیدن نیست با رضایت والدین این عمل را با احتیاط می توان انجام داد با این شرط که ممکن است در ۱۸ سالگی هم نیاز به عمل مجدد باشد.

• درمان انحراف بینی با ماساژ
  
• یکی از غیرتهاجمی‌ترین درمان‌هایی که برای بهبود انحراف بینی وجود دارد، کمک گرفتن از ماساژ است. شما می‌توانید در طولانی مدت با استفاده از ماساژ، فرم بینی را تاحدی اصلاح کنید. بهبود ظاهر بینی به کمک ماساژ یکی از بی‌خطرترین کارهایی است که می‌توانید امتحان کنید. سعی کنید انتظارات واقع بینانه‌ای در این خصوص داشته باشید؛ چرا که مدت زمان نتیجه دادن آن بسیار طولانی بوده و نیازمند صبوری زیادی است.

آمادگی قبل از عمل انحراف بینی

برخی اقدامات می‌تواند اثرات مستقیمی بر نتیجه عمل جراحی بگذارد. به همین دلیل، پزشک متخصص توصیه می‌کند تا آمادگی قبل عمل و مراقبت‌های بعد از عمل را جدی بگیرید. در ادامه قصد داریم به مهم‌ترین نکات آمادگی قبل عمل اشاره کنیم:
• معمولا مصرف برخی داروها حداقل دو هفته پیش از انجام عمل بینی انحرافی ممنوع است.
• استفاده از داروهای رقیق کننده خون، مسکن، برخی ویتامین‌ها و دمنوش‌ها یک هفته پیش از عمل ممنوع است.
• ارائه اطلاعات در خصوص حساسیت دارویی و سوابق پزشکی ضروری است.
• حداقل ۸ الی ۱۲ ساعت پیش از عمل بینی انحرافی، ناشتا باشید.
• از خوردن غذاهای چرب، حجیم و فست فود پیش از عمل جراحی پرهیز کنید.
• حتما برای روز جراحی یک همراه داشته باشید تا سرگیجه و خواب آلودگی پس از جراحی را مدیریت کنید.
• برای خوابیدن بعد از عمل، حتما تخت خواب‌تان را، به وسیله بالشت و سطح نرمی شیبدار کنید تا درد، تورم و مشکلات پس از عمل کاهش پیدا کند.